आमा

आमाको हात समाउँदै बाटोमा उफ्रँदै, बुर्कुसी मार्दै दुवै हातभरि लगाएका काँचका राता पहेंला चुरा छिन्द्रिङ छिन्द्रिङ बजाउँदै सुन्तला गेडी चकलेटको गुलियोसँगै आमाको मिठो मायाले फुरुङ्ग हुँदै बजारबाट फर्कंदै थिएँ । पल्लाघरकी दिदीले खै के–के कुरा गर्दै हुनुहुन्थ्यो । मेरी आमा र दिदी हाँस्दै म र बहिनीको खुसीमा मेरी आमाले संसारको सबै खुसी पाएको अनुभूति उहाँको आँखामा छर्लङ्गै थियो । म दगुर्दै थिएँ तर आँखा भने हातमा लगाएको चुरामा र हातचाहिँ टाउकोमा लगाएको पहेंलो रिबनमा । दिदीकी छोरी बहिनी देबकीको पनि खुसीको सीमा नै नाघेको थियो । हामी आमाको हात फुत्काएर नाच्दै दौडँदै थियौं । बाटामा आँखा नभएकाले बाटो देख्ने कुरै भएन । यत्तिकैमा आमा आत्तिएर कराउनु भयो ए…!

यत्तिकैमा आमाले मलाई जोडले अगाडि धक्का दिनुभयो । बहिनी र म बत्तिएर लड्यौं, चोट खासै लागेन, घाँसमा पल्टियौं । दिदी आत्तिएर कराउनुभयो, “लौ न नि दिदीलाई ठुँगिहाल्यो नि !” कत्ति हरियो हरेउ रहेछ । आमालाई हरियो सर्पले ठुँग्यो । हामीले रुँदै बुबालाई बोलाएर ल्यायौं । आमालाई बोकेर घर लगियो, प्राथमिक उपचार बुबा आफैंले गर्नुभएको थियो । गाँउभरिका मान्छेको भीड घरमा जम्मा भइसकेको थियो । घरदेखि २ घन्टाको दूरीमा सिएमए (डाक्टर) लाई खबर गरियो । नली खुट्टामा ब्लेडले चिरेर विष निकालियो । सर्प धेरै विषालु नभएकोले आमाको ज्यान बच्यो । आज सम्झन्छु– यदि त्यो हरेउको सट्टा विषालु सर्प भएको भए…! मेरो मायामा आमाको ज्यानै…! ओहो…! सम्झँदा जीउ नै सिरिङ्ग हुन्छ ।

नेपोलियन बोनापार्टले भनेका छन्– ‘तिमी मलाई एक असल आमा देउ म तिमीलाई एक असल राष्ट्र दिनेछु ।’ आमा त सधैं असल नै हुन्छिन् सन्तानका लागि । कुनै पनि पेसा व्यवसाय वा कठोर क्रियाकलाप नै गरेकी भए पनि आमा सन्तानको लागि भगवान्, जननी, सृष्टि र शक्ति हुन् । गर्भमा राखेर आफूलाई पीडाको पोखरीमा डुबाएर सन्तानको एक खुसीका लागि आफ्ना सयौं खुसीको बलि हाँसी हाँसी चढाउँछिन् आमाले ।

आजको मिति २०७७ साल वैशाख ११ गते आमाको मुख हेर्ने दिन मातातीर्थ औंसी । विश्व कोरोना भाइरसको आतङकबाट आतङकित छ । नेपाली आमाका विदेशी भूमिमा तड्पिएरहेका सयौं÷हजारौं छोराछोरी नेपाल फर्कने र आमालगायत परिवारसँगै बस्ने पर्खाइमा रहेका छन् । यस्ता सन्तानका हरेक आमाहरुलाई पनि सन्तानसँग छिट्टै भेट होस् भन्ने शुभकामना दिन चाहन्छु । नेपालका सबै आमाहरु पनि आफ्ना सबै सन्तानसँग सँगै हुनपाऊन् भन्ने प्रर्थना श्री पशुपतिनाथसँग गर्दछु ।

कोरोना कहरको यस विषम परिस्थितिमा विदेशी भूमिमा रहेका सबै सन्तानको याद नेपाल आमालाई पनि पक्कै आइरहेको छ । नेपाल आमाको आँसुलाई त्यसै बिलाएर जान नदिनका लागि र आफ्नी आमाको असल संस्कारलाई टिकाइराख्न सम्पूर्ण नेपाली दाजुभाइ तथा दिदी बहिनीलाई यस विषम परिस्थितिमा नआत्तिकन धैर्य गर्ने शक्ति मिलोस्, आत्मबल बढाइराख्नुहोस् र कुनै गलत निष्कर्षमा नगुग्नुहोला यो नै आमाको खुसीका लागि एक प्रयास हुनेछ ।

भनिन्छ नि संसारको सबैभन्दा धनी मानिस पनि आफ्नी आमाबिना गरिब नै हुन्छ । मन खोलेर रुनका लागि आमाको काख जति उत्तम ठाउँ अन्त कतै हुनै सक्दैन र पनि हामी छोराछोरी भौतिक सुखका लागि तँछाड मछाड गरिरहेका छौं । आफ्ना खुसीका निमित्त बुढा बा–आमालाई गाँउमा एक्लै छोडेर आफ्नो सन्तान र श्रीमतीसँग सहरमा बस्छौं । फर्केर हेर्दैनौं । ती आमाबुबाको मनमा के छ ? उहाँको खुसी केमा छ ? हामी त दौडिरहेछौं प्राप्त गर्न नसकिने असीमित खुसीका पछाडि जसको कुनै अन्त्य छैन । भएको संसार रुवाएर नयाँ संसारको भ्रमण गर्न लागेका छौं । हाम्रो संसारलाई हामीले वृद्धाआश्रममा पुर्‌याएका छौं । जहाँ हाम्रा बुढा बा–आमाको आँसु, छिचोलिएको मन अनि कचपल्टिएको मुटुमा उनका सन्तान मात्र बाँकी छन् । सन्तानको खुसीका लागि अझैं सयौं चित्कार र चोट उक्त मुटुले हाँसी–खुसी सहन तयार छ ।

आफ्ना बा–आमालाई एक्लै छोडेर सहरी भीडमा पहिचान बनाउन निस्केका हामी सन्तान अब आफूले आफैंलाई नचिन्ने भैसक्यौं । हामी सन्तान पैतृक सम्पत्तिमा दाबा गर्ने र तिनै पितृ भइसकेका बा–आमाको खुसीको ख्याल नराख्ने नालायक सन्तानहरुलाई कुनै हक छैन कि एक दिवसीय गेमजस्तो एक दिनको लागि दुनियाँलाई देखाउनैका लागि फेसबुकको भित्ता रंगाउने ! सक्छौं भने आमाबुबाका लागि मिठो वचन गरौं, सँगै बसेर उहाँका लागि समय व्यतित गरौं ! हाम्रा हरेक दिन बुबाआमालाई जान्छ । प्रसव पीडा सहेर जन्माउने आमाले अमृतधारा दुध पिलाएर हामीलाई जीवन दिनुभएको छ । आँसु धारा पिएर बुबाले हामीलाई संस्कार र कर्म दिनुभएको छ । हामी सधैँ बुबाआमाका ऋणी छौं । भगवान् सबैतिर हुन नसकेर उनले आमा बनाएका हुन् । हाम्रा भगवान् पनि हाम्रा आमा बा नै हुन् । आमाको अन्तरआत्मामा सन्तान सधैं छौं, त्यसैले आफू बसेको आत्मालाई जलाउने काम नगरौं । जस्तोसुकै परिस्थितिमा पनि हामी श्रवणकुमार बन्न सकौं ।

जय मातृ दिवस ! जय जननी !! जय नेपाल आमा !!! जय हाम्री आमा !!!